**’अनुसंधान नॅशनल रिसर्च फाउंडेशन’च्या ‘PAIR’ उपक्रमात आयआयटी मुंबईच्या ‘हब’ संस्थेत मुंबई विद्यापीठाचा समावेश*
*’इंडस्ट्री ४.०’, ‘अ‍ॅडव्हान्स मटेरियल्स’, आणि ‘ग्रीन एनर्जी व सस्टेनेबिलिटी’ यांसारख्या प्रगत आणि उद्योन्मुख क्षेत्रात होणार संशोधन*
मुंबई, दि. १९ एप्रिल: राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण २०२० च्या अंतर्गत ‘अनुसंधान नॅशनल रिसर्च फाउंडेशन’ (ANRF) द्वारे सुरू करण्यात आलेल्या ‘पार्टनरशिप्स फॉर एक्सिलरेटेड इनोव्हेशन अँड रिसर्च’ (PAIR) उपक्रमाअंतर्गत मुंबई विद्यापीठाचा समावेश करण्यात आला आहे. आयआयटी मुंबई या निवडलेल्या ‘हब’ अंतर्गत मुंबई विद्यापीठ ‘स्पोक’ म्हणून आता संशोधन आणि नवोन्मेषाच्या एका नवीन पर्वात प्रवेश करणार असून अनेक उद्योन्मुख क्षेत्रातील संशोधनाचे नवीन दालन मुंबई विद्यापीठात खुले होणार आहे.
देशभरातील निवडक सात ‘हब’ संस्थांमध्ये आयआयटी मुंबईची निवड झाली असून, या ‘हब’ संस्थेशी संलग्न असलेल्या ‘स्पोक’ संस्थांमध्ये मुंबई विद्यापीठाचा समावेश आहे. या भागीदारीमुळे मुंबई विद्यापीठाला आयआयटी मुंबईसारख्या उच्च-स्तरीय संस्थेच्या ज्ञानाचा आणि अनुभवाचा लाभ मिळणार असून यामुळे विद्यापीठातील संशोधनाला नवी दिशा आणि गती मिळेल. या उपक्रमाअंतर्गत मुंबई विद्यापीठातील प्राध्यापक आणि संशोधकांना ‘इंडस्ट्री ४.०’, ‘अ‍ॅडव्हान्स मटेरियल्स’, आणि ‘ग्रीन एनर्जी व सस्टेनेबिलिटी’ यांसारख्या भविष्यवेधी क्षेत्रांमध्ये एकत्रितपणे संशोधन करण्याची संधी उपलब्ध होणार आहे. या नेटवर्कसाठी पुढील पाच वर्षांसाठी १०० कोटी रुपयांचा निधी उपलब्ध करून दिला जाणार आहे. या मोठ्या आर्थिक पाठबळामुळे दोन्ही संस्थांना अत्याधुनिक संशोधन सुविधा विकसित करणे, उच्च दर्जाचे संशोधन करणे आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर प्रभाव टाकणारे निष्कर्ष प्राप्त करणे शक्य होणार आहे. मुंबई विद्यापीठाच्या वतीने प्रमुख अन्वेषक म्हणून विद्यापीठातील रिसर्च डेव्हलपमेंट सेलचे संचालक प्रा. फारुख काझी या प्रकल्पाचे नेतृत्व करणार आहेत. प्रा. फारुख काझी यांचा संशोधन क्षेत्रातील अनुभव आणि योगदानामुळे या भागीदारीमुळे निश्चितच फायदा होईल. ते मुंबई विद्यापीठातील संशोधन कार्याला दिशा देणार असून आयआयटी मुंबई सोबत समन्वय साधून प्रकल्पांची यशस्वी अंमलबजावणी करणार आहेत. तर आयआयटी मुंबईच्या वतीने प्रा. व्ही.एम. गद्रे हे नेतृत्व करणार आहेत. आयआयटी मुंबई ‘हब’ या अंतर्गत मुंबई विद्यापीठासह अन्य सात संस्थांची ‘स्पोक’ म्हणून निवड करण्यात आली आहे.
‘अनुसंधान नॅशनल रिसर्च फाउंडेशन’ (ANRF) द्वारे सुरू करण्यात आलेल्या ‘पार्टनरशिप्स फॉर एक्सिलरेटेड इनोव्हेशन अँड रिसर्च’ (PAIR) उपक्रमामुळे मुंबई विद्यापीठातील संशोधन क्षमतेत वृद्धी होणार असून आंतर-संस्थात्मक सहकार्याला प्रोत्साहन मिळेल. मुंबई विद्यापीठाने निवडलेल्या ‘इंडस्ट्री ४.०’, ‘अ‍ॅडव्हान्स मटेरियल्स’, आणि ‘ग्रीन एनर्जी व सस्टेनेबिलिटी’ या प्रगत आणि उद्योन्मुख क्षेत्रातील संशोधनामुळे संशोधकांसाठी प्रगत संशोधन सुविधा उपलब्ध होणार असून विद्यापीठात एक उत्कृष्ट संशोधन संस्कृती विकसित होणार आहे. मुंबई विद्यापीठाच्या या महत्त्वपूर्ण भागीदारीमुळे केवळ विद्यापीठाच्या संशोधन क्षेत्रातच नव्हे, तर उच्च शिक्षण क्षेत्रातही एक सकारात्मक बदल घडून येईल. प्रा. रवींद्र कुलकर्णी, कुलगुरू, मुंबई विद्यापीठ
“मुंबई विद्यापीठास मिळणाऱ्या या संशोधन अनुदानामुळे विद्यापीठाला कृत्रिम बुद्धीमत्ता, सायबर सिक्युरिटी, सेमी कंडक्टर टेक्नोलॉजी आणि नॅनो टेक्नोलॉजी अशा उद्योन्मुख आणि प्रगत क्षेत्रामध्ये आपला ठसा उमटविण्याची संधी मिळेल.” प्रा. फारूख काझी, संचालक, रिसर्च डेव्हलपमेंट सेल, मुंबई विद्यापीठ
*चौकटः*
*ज्ञान आणि कौशल्याची देवाणघेवाण: आयआयटी मुंबई सारख्या देशातील अव्वल संस्थेसोबत काम करण्याची संधी मिळाल्याने मुंबई विद्यापीठातील प्राध्यापक आणि संशोधकांना त्यांच्या ज्ञानाचा आणि कौशल्याचा विकास साधता येईल.
* आधुनिक संशोधन सुविधा: मोठ्या प्रमाणात निधी उपलब्ध झाल्यामुळे मुंबई विद्यापीठाला अत्याधुनिक संशोधन उपकरणे आणि पायाभूत सुविधा निर्माण करता येतील, ज्यामुळे संशोधनाची गुणवत्ता वाढेल.
* आंतर-संस्थात्मक सहकार्य: दोन मोठ्या संस्था एकत्र आल्यामुळे संशोधनाच्या नवीन संधी निर्माण होतील आणि विविध विषयांवरील तज्ज्ञांचे सहकार्य लाभेल.
* विद्यार्थ्यांसाठी संधी: या सहकार्यामुळे विद्यार्थ्यांना उच्च दर्जाच्या संशोधनात सहभागी होण्याची आणि प्रख्यात प्राध्यापकांकडून मार्गदर्शन मिळवण्याची संधी मिळेल.
* संशोधन संस्कृतीचा विकास: या उपक्रमामुळे मुंबई विद्यापीठात एक सशक्त आणि प्रगतीशील संशोधन संस्कृती रुजण्यास मदत होईल.
