भंडारा,दि. 13:- शेतकऱ्यांना योग्य व उत्तम गुणवत्तेचे बियाणे, रासायनिक खते व किटकनाशके पुरविण्याच्या दृष्टीने शेतकऱ्यांनी निविष्ठा करीत असतांना घ्यावयाची काळजी व संबंधित तालुक्यातील गुणवत्ता नियंत्रण निरीक्षक या बाबत मार्गदर्शन करतातच परंतु शेतकऱ्यांनी सुध्दा या बाबींकडे लक्ष दयावयास पाहिजे.
बियाणे खरेदी करतांना घ्यावयाची काळजी
परवाना धारक बियाणे विक्रेत्यांकडून बियाणे खरेदी करावे. सिलबंद वेष्ठणातील, खुणचिठ्ठी असलेले बियाणे खरेदी करावे. वेष्ठणात सिलबंद नसलेले बियाणे दर्जाची खात्री नसल्याने ते खरेदी करु नये. खरेदी केलेल्या बियाण्याबाबत संपूर्ण तपशिल असलेले उदा. पिक वाण, लेबल नंबर, वनज तपासणीचा दिनांक, मुदत, बियाणे किंमत, खरेदीदाराचे, उत्पादकाचे, विक्रेत्याचे नाव तसेच विक्रेत्याची सही, रोखी अथवा उधारीची पावती घ्यावी. बियाणे खरेदी करतांना त्यावरील वैध मुदतीची खात्री करुन वैध मुदतीच्या आतील बियाणे खरेदी करावे. छापील किंमतीपेक्षा जादा दराने बियाणे खरेदी करु नये. अशी बाब निदर्शनास आल्यास वैधमापन शास्त्र विभागाचे निदर्शनास आणून दयावे. विशिष्ट संशोधित वाणाचा आग्रह न धरता त्याच गुणधर्माचे अधिसूचित वाणाचे प्रमाणित बियाणे शक्यतो खरेदी करावे. बियाणे खरेदी केल्यानंतर खरेदीची पावती, वेष्टण व त्यावरील लेबल व पिशवीतील थोडेसे बियाणे हंगाम संपेपर्यंत जपून ठेवावे. बियाणे दर्जा, उगवण क्षमता, भौतिक शुध्दतेबाबत शंका आल्यास कृषि विभागाच्या नजीकच्या कार्यालयात तक्रार नोंदवावी. तालुका स्तरावर उपविभागीय कृषि अधिकारी यांच्या अध्यक्षतेखाली तक्रार निवारण समिती गठित करण्यात आलेली आहे. सदोष बियाण्यामुळे नुकसान झाल्यास नुकसान भरपाई मिळणेकरीता जिल्हा ग्राहक मंचाकडे नुकसान भरपाई मिळण्याबाबत अर्ज सादर करावा.
रासायनिक खते खरेदी करतांना घ्यावयाची काळजी
रासायनिक खते खरेदी करतांना परवाना धारक विक्रेत्याकडूनच खरेदी करावीत. विक्रेत्यांकडून खरेदी केल्यावर रासायनिक खतांचे बिल पावती मागून घ्यावे. खरेदी पावतीवर खताचे नाव, ग्रेड, किंमत, उत्पादकाचे नाव यांचा उल्लेख असणे अत्यंत आवश्यक आहे याची खात्री करुनच बिलावर सही करावी. खत खरेदी करतांना खताचे पोत्याच्या वजनाची खात्री करुन घ्यावी. संशयास्पद, बनावट खत विक्री तसेच खताचे कोणत्याही कमाल किरकोळ विक्री किंमतीच्या अत्यंत कमी अथवा जादा दराने विक्री होत असल्यास त्वरीत नजीकच्या कृषि कार्यालयाशी संपर्क तक्रारीकरीता साधावा.
किटकनाशके खरेदी करतांना घ्यावयाची काळजी
किटकनाशके खरेदी करतांना परवाना धारक विक्रेत्यांकडूनच घ्यावी. ती सिलबंद पॅकिंगमध्ये असल्याची खात्री करावी. किटकनाशकाची रोखी अथवा उधारीची पावती घ्यावी. खरेदी बिलावर किटकनाशकाचे नाव, उत्पादकाचे नाव, बॅच क्रमांक वापराचा अंतिम दिनांक यांचा उल्लेख बिलांवर असणे अत्यंत आवश्यक आहे तसेच बिलावर स्वाक्षरी असणे आवश्यक आहे. कमाल किरकोळ किंमतीच्या अत्यंत कमी अथवा जादा दराने विक्री होत असल्यास अथवा संशयास्पद व बनावट किटकनाशकांची विक्री निदर्शनास येताच त्वरीत नजीकच्या कृषि कार्यालयाशी तसेच जिल्हास्तरीय कार्यालयाशी संपर्क साधावा.
खरीप हंगाम सुरु झाल्यावर शेतकऱ्यांच्या शेतीसबंधी तक्रारीचे निवारण करण्याकरीता तक्रार निवारणकक्ष व टोल फ्री दुरध्वनी क्रमांक 180002334000, 07184-252464,252393 वर संपर्क साधावा.
